اگه میخوای سریع لاغر بشی ویدئو زیر رو حتما نگاه کن!
181 هزار تومان
باورت نمیشه ❤️ که درمان یبوست و پاکسازی روده چقدر میتونه راحت باشه!
اگر در حال مطالعه‌ی این مقاله هستید، بنابراین به دنبال راه حلی برای درمان یبوست می‌گردید و از علائم و عوارض آن به خوبی آگاه هستید. با این حال، ما در این مقاله، این عارضه را به کلی بررسی کرده و از دلایل آن شروع کرده و روش‌های پیشگیری و کنترل آن را چه در طب مدرن و چه در طب سنتی بررسی خواهیم کرد. اگر بدنبال پاسخ خاصی هستید، از فهرست زیر استفاده کرده و بخش مربوطه را مطالعه کنید، در غیر این صورت، با ما همراه باشید تا زیر و بم این حالت را بررسی کنیم و یکبار برای همیشه، پرونده آن را ببندیم.
| نام بیماری | یبوست |
|---|---|
| علت بیماری | کاهش رطوبت مدفوع |
| دلیل بیماری | مصرف کم مابعات و فیبر - مشکلات روده بزرگ |
| آیا باعث بیماری های جانبی میشود؟ | اگر تبدیل به بیماری حاد شود، بله |
| آیا میتوان به صورت خانگی آن را درمان کرد؟ | با اصلاح سبک زندگی (تغذیه و فعالیت) تا حد بسیار زیادی میتوان آن را درمان کرد. |
| بهترین روش درمانی | تغییر لایف استایل |
یبوست چیست؟
یبوست هنگامی رخ میدهد که دفعات اجابت مزاج کاهش یافته و خارج شدن مدفوع از بدن سخت میشود. این حالت اکثرا هنگامیکه تغییر در سبک زندگی یا رژیم غذایی ایجاد شود و یا مصرف فیبر کاهش یابد، اتفاق میافتد. در علوم پزشکی، هنگامیکه دفعات اجابت مزاج در طول هفته کمتر از سه مرتبه باشد، گفته میشود که فرد دچاریبوست شده است. البته این عدد، فقط یک مقدار استاندارد و سرانگشتی بوده و بین افراد مختلف، فرق دارد. ممکن است فردی چندین مرتبه در طول روز اجابت مزاج کرده و یا فرد دیگری در هر هفته یک الی دو مرتبه روده‌ی خود را تخلیه کند. اما به صورت عمومی، این عدد، معادل 3 در نظر گرفته میشود.
فارغ از الگوی تخلیه‌ی روده در هر فرد، یک چیز قطعیت دارد: هر چقدر فاصله‌ی بین اجابت مزاج بیشتر باشد، مدفوع خشک‌تر بوده و دفع آن سخت‌تر شده و دفع آن دشوارتر میشود. عموما یبوست را به مولفه‌های زیر تشخیص می‌دهند:
- مدفوع خشک و سخت باشد
- اجابت مزاج همراه با درد بوده و در ناحیه‌ی شکمی نیز درد احساس شود
- فرد احساس کند که کامل تخلیه نشده باشد
یبوست چقدر و در بین چه کسانی شایع است؟
این بیماری یکی از شایع‌ترین مشکلات دستگاه گوارش در سرتاسر جهان بوده و سالانه بیش از 2.5 میلیون نفر، برای درمان یبوست به پزشک مراجعه می‌کنند. اگرچه این بیماری در بین اکثر افراد و اکثر گروه‌های سنی رایج است، اما در چند حالت ممکن است که تبدیل به یک بیماری حاد شده و نگران کننده شود:
- در سنین بالا: از آنجایی که با افزایش سن، میزان فعالیت بدنی افراد کمتر شده و متابولیسم آنها کند میشود، احتمال ضعیف شدن عضلات روده بیشتر بوده و ممکن است یبوست در این افراد مشکل ساز شود.
- زنان: به دلیل تغییرات هورمونی خصوصا هنگامیکه بارادار هستند و یا پس از زایمان، احتمال بروز این حالت بیشتر میشود. هنگامیکه نوزاد در رحم بانوان قرار دارد، به دلیل فشار آمدن به ارگان‌های دیگر (خصوصا روده)، احتمال کند شدن و یا بند آوردن مسیر روده، وجود دارد.
- عدم مصرف فیبر: فیبر نقش موثری در عملکرد صحیح سیستم گوارش دارد (بعدا به این موضوع خواهیم پرداخت).
- مصرف داروهای خاص
- بعضی از بیماری‌های عصبی یا گوارشی.
دلایل بروز یبوست چیست؟
به زبان ساده، این حالت زمانی رخ میدهد که آب مدفوع کمتر از میزان مورد نیاز باشد. حال سوال این است که چرا آب یا همان رطوبت مدفوع کاهش می‌یابد؟
- اولین دلیل، مصرف کم آب (یا موادی که باعث رطوبت مدفوع میشوند)
- دومین دلیل، جذب بیش از اندازه‌ی رطوبت مدفوع در روده
مواد غذایی، پس از گذر از معده، وارد روده‌ی کوچک شده تا مواد مغذی آن جذب شوند. پس از آن، آنچه باقی می‌ماند بیشتر حالت دفعی داشته و به روده‌ی بزرگ منتقل میشود. در امتداد روده‌ی بزرگ، رطوبت مواد دفعی رفته رفته جذب بدن شده تا اینکه به شکل مدفوع خشک (اما نه کاملا سفت و خشک)، در آید. اگر سرعت حرکت مواد غذایی در روده، کمتر از میزان استاندارد باشد و یا روده، رطوبت را با سرعت بیشتری از حد استاندارد جذب کند، مشکل یبوست به وجود آمده که باید درمان شود. نمایی از روده‌ی کوچک و بزرگ در تصویر زیر نمایش داده شده است.
عواقت عدم درمان یبوست
اگر اجابت مزاج به سختی انجام شود، ممکن است باعث مشکلات جانبی زیر شود:
- تورم و التهاب وریدها در روده بزرگ (هموروئید)
- جراحت و زخم در خروجی مقعد به دلیل خشک بودن مدفوع که خروج آن همراه با خراشیدن است.
- ایجاد کیست در دیواره‌ی روده‌ی بزرگ و جمع شدن نقطه‌ای مدفوع در محل و بروز عفونت
- تجمع مدفوع در روده‌ی بزرگ و انسداد روده
- آسیب رساندن به عضلات کف لگن که کنترل مثانه بر عهده‌ی آنها است.
آیا یبوست باعث انباشته شدن مواد سمی در بدن میشود؟
اگرچه مدفوع حاوی سموم و مواد مضر است، اما به دلیل ساختار روده‌ی بزرگ، این مواد نمی‌توانند وارد خون شده و بدن را آلوده کنند. عموما یبوست باعث انباشت مواد سمی و مضر در بدن نشده و روده‌ی بزرگ به خوبی از آنها حفاظت کرده تا در اولین اجابت مزاج، دفع شوند.
چرا یبوست اتفاق می افتد؟
چند خط بالاتر، دلایل این بیماری را به صورت کلی بررسی کردیم. حال نوبت به آن رسیده که به شرح تک تک دلایل آن بپردازیم. ابتدا از دلایل رایج‌تر این بیماری شروع می‌کنیم. این حالت، عموما بخاطر لایف استایل، مصرف داروهای خاص، شرایط جسمانی خاص و یا حاملگی رخ میدهد. از جمله دلایلی که به دلیل لایف استایل باعث بروز یبوست میشوند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف غذاهای عاری از فیبر (یا حداقل کم فیبر)
- مصرف کم آب
- عدم تحرک کافی
- تغییر شرایط زندگی یا اصطلاحا آب به آب شدن (مسافرت، جابجا شدن محل خواب و …)
- مصرف بیش از اندازه شیر یا پنیر (لبنیات)
- استرس و فشارهای روانی
- تخلیه نکردن به موقع مدفوع (مثلا هنگام مهمانی، اجابت مزاج را به تاخیر انداختن)
از جمله داروهایی که مصرف آنها ممکن است باعث تغییر در الگوی اجابت مزاج معمول افراد شده و یا باعث بروز یبوست شوند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مسکن‌ها قوی که شامل کدئین، اکسی‌کوتین و هیدرومورفین باشند
- مواد ضد التهابی بدون استرودیال همانند ایپوبروفن و ناپروکسین
- داروهای ضد افسردگی حاوی سرتونین همانند فلاکستین یا امیتریپتایلین
- آنتی‌اسیدهای حاوی کلسیوم، آلومینیوم
- قرص آهن
- داروهای ضد آلرژی همانند دیفن‌هیدرامین
- داروهای کنترل فشار خون
- داروهای اعصاب و روان همانند کلوزاپین و اولانزاپین
- داروهای ضد انعقاد خون همانند فنیتون
- داروهای ضد تهوع همانند اوندانسترون
همانطور که متوجه شدید، بسیاری از داروها ممکن است باعث بروز یبوست شوند. اگر چنین داروهایی را مصرف میکنید، بهتر است برای درمان یبوست نزد پزشک متخصص رفته و از درمان خودسر، خودداری نمایید.
علاوه بر داروها، شرایط سلامتی و جسمی افراد نیز ممکن است باعث بروز این حالت شود. از جمله مواردی که ممکن است باعث سختی اجابت مزاج شود، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکلات غدد درون‌ریز همانند کم‌کاری تیروئید، دیابت و هایپرکلسمی
- سرطان روده بزرگ
- مشکلات سیستم گوارشی یا IBS
- بیماری دیورتیکولی (انقباض عضلات روده بزرگ)
- مشکل عضلات کف لگنی (مسئول کنترل مثانه، روده بزرگ و ناحیه‌ی شکمی)
- اختلالات عصبی شامل صدمه‌دیدگی نخاع، پارکینسون و …
- سندرم روده‌ی تنبل (انقباض عضلات روده با مشکل روبرو میشود)
- حاملگی (البته فقط در بانوان!)
در موارد فوق نیز فرد برای درمان یبوست باید به پزشک متخصص مراجعه کرده و از هرگونه مصرف مواد دارویی خودداری نماید.
علائم و نشانه ها
قاعدتا تا کنون متوجه علائم و نشانههای این بیماری شده‌اید، اما برای اینکه این مقاله تکمیل شود، این علائم و نشانه‌ها را که پیش از درمان یبوست باید به آنها توجه کرد را به صورت یک لیست کوتاه بیان می‌کنیم:
- اجابت مزاج کمتر از سه مرتبه در هفته
- خشک و سخت بودن مدفوع
- دفع مدفوع همراه با درد
- درد و گرفتگی عضلانی در ناحیه‌ی شکم و زیر شکم پیش از و هنگام اجابت مزاج
- احساس نفخ و ورم کردگی در ناحیه‌ی شکمی
- احساس عدم تخلیه‌ی کامل دل و روده پس از اجابت مزاج
درمان یبوست و پاکسازی روده
از آنجایی که این بیماری عموما بخاطر تغییر لایف استایل و تغذیه رخ میدهد، ما هم تمامی روش‌های مختلف درمان یبوست را به تفصیل بیان خواهیم کرد. این روش‌های درمانی به چند روش مختلف بوده که هر کدام طرفداران خاص خود را دارند (طب نوین، تغییر لایف استایل، طب سنتی و …). بنابراین، ما هم برای اینکه این مقاله کاملا جامع بوده و هم پاسخگوی نیاز تمامی مخاطبان باش، تمامی روش‌های درمانی را بیان خواهیم کرد. اول از همه، با اقدامات بسیار ساده‌ای که همه‌ی افراد (حتی کسانیکه مبتلا به بیماری خاص هستند و یا قرص‌های خاصی را مصرف می‌کنند) میتوانند دنبال کنند، شروع کرده و سپس به روش‌های دیگر می‌پردازیم.
ساده ترین روش درمان یبوست
اولین و ساده‌ترین روش درمان یبوست مجموعه‌ای از اقداماتی است که هر فرد می‌تواند در زندگی روزمره انجام دهد تا از این بیماری پیشگیری کرده و یا آن را تا حد قابل قبولی (و حتی کامل) برطرف نماید. اولین قدم در این مسیر، نظارت بر تغذیه (خوردن، نوشیدن و زمان مصرف مایعات و مواد غذایی) است. به صورت خلاصه، این اقدامات را میتوان به موارد زیر دسته بندی کرد:
- در طول روز، بین دو تا چهار لیوان آب بیشتری میل کنید. از نوشیدنی‌های حاوی کافئین و الکل (که عامل کم آبی بدن هستند)، خودداری کنید.
- میوه، سبزیجات و غلات کامل که سرشار از فیبر هستند را به رژیم غذایی روزانه خود اضافه کنید. از خوردن مواد غذایی پر چرب همانند گوشت، تخم مرغ و پنیر خودداری کنید.
- بررسی کنید چه مواد غذایی‌ای باعث یبوست در شما میشود، آنها را محدود و یا حذف کنید.
- فعالیت و تحرک را در صدر برنامه‌های روزانه خود قرار دهید.
- نوع نشستن هنگام اجابت مزاج را اصلاح کنید (آموزش تصویری در پکیج موجود است)
- در صورت نیاز، مقدار کمی ملیّن (قابل تهیه از تمامی داروخانه‌ها) را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- هنگام اجابت مزاج، مطالعه کردن یا بازی کردن با تلفن همراه را کنار بگذارید!
موارد فوق، مجموعه‌ای از اقداماتی است که خود شما می‌توانید با رعایت کردن آن، به سادگی اقدام به درمان یبوست کنید. اگر به دنبال یک برنامه‌ی تصویری برای اصلاح لایف استایل و رها شدن از شر این چنین مشکلات هستید، پکیج گام به گام و تصویری درمان یبوست را بررسی کنید تا علاوه بر رفع این مشکل، سایر مشکلات از جمله ریفلاکس معده، نفخ و کم کاری تیروئید و بسیاری از مشکلات دیگر را نیز به سادگی و در منزل حل کنید.
درمان یبوست در طب سنتی
درمان یبوست در طب بوعلی سینا
در طب سنتی به بیماری و درمان یبوست توجه ویژه‌ای میشود، چراکه این اعتقاد وجود دارد که مشکلات اجابت مزاج باعث بروز سایر بیماری‌ها در فرد میشود. در این طب، بسیاری از مشکلات جسمی و حتی اخلاقی ریشه در این بیماری داشته و برای رفع آن، موارد زیر پیشنهاد میشود:
- فعالیت و تحرک: هیچ چیز بیشتر از ورزش کردن برای سلامت بدن مفید نبوده و تحرک می‌تواند مشکلات بسیاری را حل کند. تحرک و فعالت بدنی باعث تحریک کلیه‌ی عضلات بدن (از جمله عضلات روده بزرگ) شده و به دفع راحت‌تر مدفوع کمک می‌کند.
- اصلاح تغذیه: در طب سنتی، توجه خاصی به ترکیب غذاها میشود و بنابراین توصیه میشود که هر غذایی به همراه مصلح آن مصرف شود. این همان چیزی است که در پکیج درمان یبوست نیز به آن اشاره شده. علاوه بر آن، ساعت مصرف مواد غذایی نیز بسیار مهم است. اگر پیش از خوابیدن، بعضی از مواد غذایی مصرف شوند، ممکن است پیش از هضم کامل، در معده مانده و خراب شوند.
- اصلاح عادت‌های غذایی: آهسته غذا خوردن (جلوگیری از ورود هوا به معده)، جویدن کامل غذا، تفکیک غذا از مایعات و … جزو مواردی است که در طب سنتی برای درمان یبوست مطرح میشوند.
- نوشیدن مایعات: در طب سنتی، علاوه بر مصرف آب، نوشیدنی‌هایی همچون خاکشیر (در صبح)، آب کرفس، آب هویج، عرق کاسنی، بادرنجبویه و … توصیه میشود.
- مواد غذایی: مصرف روزانه زیتون و انجیر خشک، جعفری و آلوئه ورا و … توصیه شده است.
همانطور که متوجه شدید، تمامی موارد فوق به نوعی اصلاح لایف استایل و یا سبک زندگی فردی بوده که از طریق سه چیز حاصل میشود. اول کنترل مواد مصرفی، دوم افزایش تحرک و سومین نکته که بسیار مهم است، زمان مصرف مواد غذایی! همانطور که در پکیج درمان یبوست بیان میشود، نوشیدن یک الی دو لیوان آب یا خاکشیر در اول صبح، تاثیر بیشتری (در مقایسه با نوشیدن همین مایع در ظهر یا شب) بر راحتی دفع مزاج دارد.
قرص های درمان فوری یبوست
اگر به دنبال مصرف قرص برای درمان فوری یبوست هستید، ابتدا به شما توصیه می‌کنیم که نزد پزشک متخصص رفته و دلایل اصلی بروز این مشکل را جویا شوید. اما به صورت کلی، قرصهایی که برای این مشکل معرفی میشوند، شامل موارد زیر هستند:
- قرص کپسولی رولاکس
- قرص بیزاکودیل
- قرص سی لاکس
- قرص سنا
تقریبا تمامی قرص‌های فوق، نوعی ملیّن بوده که به دفع مدفوع کمک می‌کنند. این قرص‌ها اگرچه تا حدودی باعث تسهیل اجابت مزاج میشوند، اما به درمان یبوست کمک نکرده و احتمالا مشکل باقی خواهد ماند. بهتر است به جای از بین بردن علائم این بیماری (سختی دفع مزاج)، خود این بیماری را به روش‌هایی که در بالا بیان شد، از بین ببرید.
گیاهان دارویی و دمنوش برای درمان یبوست
آنچه که اخیرا مورد استقبال بسیاری از مردم جهان و خصوصا ایرانیان قرار گرفته، داروهای گیاهی است. این داروها که در زمینه‌های مختلفی کاربرد داشته و طب سنتی تاکید ویژه‌ای بر روی آنها دارد، ممکن است دارای عوارض جانبی نیز باشند. با این حال، باور عمومی بر آن است که این گیاهان دارویی در مقایسه با قرص‌ها و سایر داروهای شیمیاعی (صنعتی)، بسیار کم خطر خواهند بود. از جمله داروهای گیاهی که برای درمان یبوست معرفی میشوند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ارجنگ (عصاره پوست درخت ارجنگ)
- اسفرزه
- ریواس
- سنا
- نارون آمریکایی
- برگ درخت زبان گنجشک
- ریشه گل ختمی
- بارهنگ
همانطور که گفته شد، این گیاهان دارویی اگرچه بسیار مفید هستند، اما مصرف بیش از اندازه‌ی آنها ممکن است باعث بروز عوارض جانبی (مثلا واکنش آلرژیک شود). توصیه میشود از مصرف زیاد و بدون توصیه‌ی متخصص، جدا پرهیز شود.
فارغ از دفعاتی که اجابت مزاج میکنید، اگر یکی یا چند تا از علائم زیر را داشته باشید، احتمالا مبتلا به یبوست بوده و نیاز به درمان وجود دارد:
- خشکی و سفتی مدفوع
- خروج مدفوع همراه با درد
- احساس نفخ و ورم در ناحیه ی شکم
- احساس خالی نشدن کامل، پس از اجابت مزاج
گیاهان دارویی از جمله:
- ارجنگ
- اسفرزه
- ریواس
- سنا
- نارون آمریکایی
- برگ درخت زبان گنجشک
- ریشه گل ختمی
- بارهنگ
میتوانند در درمان یبوست نقش مفیدی داشته باشند. اما توجه داشته باشید که گیاهان دارویی نیز دارای عوارض جانبی بوده و مصرف زیاد و بدون تجویز پزشک آنها به هیچ عنوان توصیه نمیشود.
به زبان ساده، یبوست به دلیل کاهش رطوبت مدفوع اتفاق میافتد. بنابراین، به طور کلی در دو حالت فرد مبتلا به یبوست میشود:
- مصرف کم مایعات
- جذب بیش از اندازه مایعات در روده بزرگ
در هر دو صورت، مدفوع بیش از اندازه خشک شده و رطوبت خود را از دست میدهد. همین امر باعث بروز مشکلاتی به نام یبوست شده که نیاز به درمان دارد.
هم بله و هم خیر! اگرچه در طب سنتی بیان شده که یبوست باعث بوجود آمدن بسیاری از مشکلات جانبی جسمی و خلق و خویی میشود، اما اگر این بیماری به مرحله‌ی حاد نرسد، عموما فقط با علائمی همچون سختی دفع مزاج و درد در ناحیه‌ی شکم همراه است. اما در صورتی که درمان یبوست انجام نشود، بیماری های خطرناکی را به دنبال خواهد داشت و همانطور که در طب بوعلی سینا به آن اشاره شده، باعث تغییرات در خلق و خوی انسان نیز میشود.
تمامی ملیّن ها به صورت مقطعی میتوانند نشانههای این بیماری را کمرنگ کنند. اما دقت داشته باشید که همانطور که مسکّن باعث کاهش درد شده و بیماری را درمان نمیکند، ملیّن نیز قادر به بر طرف کردن بیماری نبوده و تنها علائم آن را کمرنگ خواهد کرد. قرصهایی که برای این بیماری (تحت نظارت پزشک) تجویز میشوند، شامل:
- قرص کپسولی رولاکس
- قرص بیزاکودیل
- قرص سی لاکس
- قرص سنا
هستند.
بهترین روش درمان خانگی یبوست که نسبتا سریع است، از طریق رعایت موارد زیر انجام میشود:
- مصرف مایعات و دمنوش‌ها
- مصرف مواد غذای حاوی فیبر (میوه، سبزیجات، غلات کامل)
- محدود کردن مواد غذایی حاوی چربی (گوشت، تخم مرغ و پنیر)
- اصلاح زمان مصرف مواد غذایی مختلف
- اصلاح سبک زندگی یا لایف استایل
تمامی موارد فوق به صورت تصویری و به همراه برنامه‌ی فعالیت و تغذیه روزانه در پکیج درمان یبوست ارائه شده است.